Cyganeria sowizdrzalska

Źródeł odmienności literatury sowizdrzalskiej szukać należy w tradycjach plebejskiej i błazeńskiej literatury europejskiej średniowiecza i renesansu, lecz nade wszystko w społecznym rodowodzie i historycznych uwarunkowaniach. W przeciwieństwie do literatury dworskiej i szlacheckiej – elitarnej i przeznaczonej w zasadzie dla wąskiego ilościowo kręgu odbiorców, należących właśnie do elity umysłowej i elity władzy, była to literatura demokratyczna i ludowa. Wyrosła ona z doświadczeń społeczności plebejskiej i do tej społeczności przede wszystkim się odwołuje: zarówno w sferze tematyki i problematyki, ocen ideowych i światopoglądowych uogólnień, jak i poprzez środki artystycznego wyrazu oraz adres czytelniczy. Poświadcza wreszcie plebejski charakter literatury sowizdrzalskiej przynależność społeczna autorów.